το πέταγμα του Φλώρου
Το 3ικαστικό 3ργαστήριο συντονίζει ερευνητικές διαδικασίες αναλογικού και αναφορικού σχεδίου εκ του φυσικού σε διευρυμένες χρήσεις υλικών και εικαστικών επινοήσεων. Τέχνη δεν είναι αυτό που φαίνεται, αλλά αυτό που αναδύεται. Ο/η φοιτητής/τρια μετασχηματίζει το απτό σε μια εικαστική πραγματικότητα: Παρατηρώ, Μιλώ, Ζωγραφίζω εκ του φυσικού, εκ του πραγματικού και εκ του νου.
χκ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΘΕΩΡΙΑΣ
-Οριζόντια ανάπτυξη : Δημιουργία έργου, επέκταση, ανάλυση και εφαρμογή πάνω σε ήδη υπάρχουσα θεωρία (Στοιχειοθέτηση αναλυτικής σκέψης)
-Κάθετη ανάπτυξη : Δημιουργία έργου, καταγραφή, ανάπτυξη και πειραματισμός πάνω σε πρωτότυπη θεωρία (Στοιχειοθέτηση δομημένης σκέψης)
- Παρουσίαση του εικαστικού έργου συμφοιτητή καλλιτέχνη( 4/5/6 εξάμηνο παρουσιάζουν το εικαστικό έργο από το 7/8/9/10 και ανάποδα )
ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ
Επίπεδα συμμέτοχης
ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ
Συνεργαζόμενοι
London
ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ 3ΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
ΦΥΣΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΘΕΩΡΙΑΣ
ΦΥΣΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΘΕΩΡΙΑΣ
ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ
ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ
Παρουσίαση ΠΡΟΟΔΟΥ
Παρουσίαση ΠΡΟΟΔΟΥ
ΦΥΣΙΚΟ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
-Παρουσία και εργασία
στον χώρο του εργαστηρίου /σχολής σε προαναγγελμένο χρόνο και χώρο (Στοιχείο
αυτοοργάνωσης)
-Δημιουργία έργου ( Στοιχείο Δημιουργικότητας και δεξιότητας)
-Συναναστροφή και συνεργασία με συμφοιτητές- Βοήθεια σε επί-πτυχίο φοιτητές(Στοιχείο συνέργιας και συνύπαρξης)
-Παρακολούθηση διαλέξεων (Στοιχείο επικαιροποίησης γνώσεων )
-Συνεδρίες/Συναντήσεις/Παρουσιάσεις / Συνεργασίες με τους συντονιστές(Στοιχείο αυτοδιάθεσης και διάγνωσης )
-Συναναστροφή και συνεργασία με συμφοιτητές- Βοήθεια σε επί-πτυχίο φοιτητές(Στοιχείο συνέργιας και συνύπαρξης)
-Παρακολούθηση διαλέξεων (Στοιχείο επικαιροποίησης γνώσεων )
-Συνεδρίες/Συναντήσεις/Παρουσιάσεις / Συνεργασίες με τους συντονιστές(Στοιχείο αυτοδιάθεσης και διάγνωσης )
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΘΕΩΡΙΑΣ
-Οριζόντια ανάπτυξη : Δημιουργία έργου, επέκταση, ανάλυση και εφαρμογή πάνω σε ήδη υπάρχουσα θεωρία (Στοιχειοθέτηση αναλυτικής σκέψης)
-Κάθετη ανάπτυξη : Δημιουργία έργου, καταγραφή, ανάπτυξη και πειραματισμός πάνω σε πρωτότυπη θεωρία (Στοιχειοθέτηση δομημένης σκέψης)
- Παρουσίαση του εικαστικού έργου συμφοιτητή καλλιτέχνη( 4/5/6 εξάμηνο παρουσιάζουν το εικαστικό έργο από το 7/8/9/10 και ανάποδα )
ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ
Επίπεδα συμμέτοχης
-Προτάσεις για θεματικές εκθέσεις που λειτουργούν Ομαδικά /
συνεργατικά / ατομικά
-Δημιουργία και παροχή έργου για προαναγγελμένες εκθέσεις
-Στήσιμο του εκθεσιακού χώρου
-Οργάνωση & υποστήριξη της έκθεσης
-Δημιουργία και παροχή έργου για προαναγγελμένες εκθέσεις
-Στήσιμο του εκθεσιακού χώρου
-Οργάνωση & υποστήριξη της έκθεσης
ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ
Η εργασία και σε αυτούς τους τρεις τομείς ολοκληρώνεται με το
ανέβασμα τους στο blog του εργαστηρίου σε οποιαδήποτε φάση τους : Σύλληψη, σκέψη,
διεργασία, διαδικασία, ολοκλήρωση.
Οι κοινοποιήσεις και οι αναρτήσεις στο μπλογκ των φλώρων εικαστικών καθιστούν ΤΕΚΜΗΡΙΑ για την ευρυθμή και εκδημοκρατισμένη ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ στην εξέταση του εξάμηνου
Όλοι ο
φοιτητές είναι υποχρεωμένοι να έχουν έναν προαναγγελμένο χώρο στο υπόγειο του
3ργαστηρίου ή της σχολής.
Παρουσίαση ΠΡΟΟΔΟΥ
ΠΡΟΟΔΟΣ 3ΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ. 27/3/2019
1.ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Στην πρόοδο συναντιούνται όλα τα μέλη του εργαστηρίου και παρουσιάζουν την πρόοδο και την όποια εξέλιξη έχουν σε έργο και ερεύνα. Η πρόοδος λαμβάνει χώρα την πρώτη βδομάδα μετά τις διακοπές του Πάσχα Πέμπτη και Παρασκευή (09.05.2019 και 10.05.2019) και η συμμετοχή είναι απαραίτητη για το δικαίωμα εξέτασης στην τελική εξεταστική της περιόδου Μαΐου-Ιουνίου.
Βασικός σκοπός είναι να παρουσιαστεί η πρόοδος του έργου των φοιτητών και να γίνει μια προεργασία για την τελική εξεταστική του Μαΐου-Ιουνίου. Ως αποτέλεσμα, προκύπτει τόσο η αποσυμφόρηση και μείωση του απαιτούμενου χρόνου, όσο και η καλύτερη προετοιμασία των εξεταζόμενων για την τελική εξέταση.
Η διαδικασία διαρκεί δύο μέρες και η παρουσία όλων είναι υποχρεωτική όλες τις μέρες και ώρες. Εξαίρεση αποτελούν οι φοιτητές που παρουσιάζουν την πτυχιακή τους το τρέχον εξάμηνο, των οποίων η παρουσία δεν είναι υποχρεωτική, είναι όμως πάντα ευπρόσδεκτη.
Ως ώρα έναρξης ορίζεται η ώρα της πρώτης παρουσίασης και είναι στις 09:30 π.μ. Φοιτητές και φοιτήτριες που μπαίνουν στην αίθουσα μετά τις 09:30 δε θα γίνονται δεκτοί για παρουσίαση. Εξαίρεση θα αποτελέσουν αυτοί που θα έχουν ενημερώσει τηλεφωνικώς ή με γραπτό μήνυμα για την αργοπορία τους έως και τις 08:30 στους αριθμούς 6944026252 και 6946595460 (στο τελευταίο νούμερο υπάρχει και δυνατότητα επικοινωνίας μέσω γραπτού μηνύματος Viber). Για την καλύτερη πληροφόρηση των εξεταζόμενων, ενημερώνουμε ότι η ώρα εκκίνησης των αστικών λεωφορείων είναι 08:45 και 09:00.
Η σειρά με την οποία παρουσιάζονται οι δουλειές των εξεταζόμενων προκύπτει μέσω κλήρωσης. Για να ελεγχθεί η παρουσία του κοινού και να επιβεβαιωθεί η διάχυση της δουλειάς όλων προς όλους, θα γίνεται κάθε μερικές παρουσιάσεις ενδεικτικά μια κλήρωση από το κοινό. Αν το άτομο που κληρωθεί δε βρίσκεται στην αίθουσα, χάνει το δικαίωμά του να παρουσιάσει στην πρόοδο, ενώ αν έχει ήδη παρουσιάσει, η παρουσίασή του ακυρώνεται.
Για όσους και όσες επιλέξουν να μην παρουσιάσουν το έργο τους στην πρόοδο, αλλά και για τα άτομα που χάσουν το δικαίωμα παρουσίασης (λόγω αργοπορίας ή απουσίας κατά τη δειγματοληπτική κλήρωση), η πρόοδος μετατίθεται στην εξεταστική του Μαΐου-Ιουνίου. Σ’ αυτή την περίπτωση, η τελική τους εξέταση πραγματοποιείται την εξεταστική του Σεπτεμβρίου.
2.ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Η πρόοδος δε βαθμολογείται. Ωστόσο, υπάρχει μια διαδικασία αξιολόγησης και ανατροφοδότησης. Εκτός από την αυτο-αξιολόγηση του εξεταζόμενου, υπάρχει και ετερο-αξιολόγηση από τους συντονιστές του εργαστηρίου και έναν εξωτερικό αξιολογητή. Ο εξωτερικός αξιολογητής προέρχεται από χώρους εκτός του εργαστηρίου. Το βιογραφικό σημείωμα της ετερο-αξιολογήτριας γι’ αυτή την πρόοδο επισυνάπτεται στο e-mail.
3.ΜΟΡΦΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
Η παρουσίαση του εξεταζόμενου/της εξεταζόμενης (παρουσίαση power point/συλλογή φωτογραφιών/βίντεο/κείμενα/ζωντανά έργα κλπ) θα είναι χωρισμένη σε πέντε ενότητες και θα φέρει έναν τίτλο που έχει επιλεχτεί από τον εξεταζόμενο (ή άτιτλο).
Α’ ενότητα: εικαστικό έργο φοιτητή/τριας (ελεύθερη επιλογή από όλα τα πεδία του τμήματος).
Β’ ενότητα: αναφορές/ερεθίσματα (βιβλιογραφία, εικονογραφία, μουσικογραφία κλπ, με όσο το δυνατόν καλύτερη καταγραφή και παράθεση των πηγών).
Γ’ ενότητα: συσχέτιση του έργου με διαφορετικό τρόπο (διαθεματική/πολυμορφική προσέγγιση/ερμηνεία, χρήση υλικών, θεματικής, πλαισίου). Ζητείται δηλαδή μια ανοιχτότητα και πειραματισμός στη δημιουργία, τη μορφή και την ερμηνεία του έργου, και όχι μια μονοδιάστατη παρουσίαση.
Δ’ ενότητα: συνεργατικό έργο/εξωστρεφής δραστηριότητα.
Ε’ ενότητα: συμπεράσματα/καθορισμός ερευνητικού πεδίου. Ως ερευνητικό πεδίο ορίζεται μια πιο στοχευμένη, δυνητική και εποπτική προσέγγιση αυτού που προτείνεται ως έργο. Με άλλα λόγια, ζητείται μια σύνδεση ανάμεσα στην καλλιτεχνική πρακτική, το θεωρητικό υπόβαθρο και το έργο τέχνης.
Οι ενότητες θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από σαφήνεια.
Εκτεταμένη ενημέρωση στο συνδεδεμένο blog των Φλώρων Εικαστικών Φλωροεικαστική Εκπαίδευση, ετικέτα Ερευνητική Διαδικασία. Σύνδεσμος εδώ. (Υπάρχει περίπτωση ανακρίβειας ως προς τις ημερολογιακές ενημερώσεις).
Παρουσίαση ΠΡΟΟΔΟΥ
ΠΡΟΟΔΟΣ 3ΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ. 27/3/2019
1.ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Στην πρόοδο συναντιούνται όλα τα μέλη του εργαστηρίου και παρουσιάζουν την πρόοδο και την όποια εξέλιξη έχουν σε έργο και ερεύνα. Η πρόοδος λαμβάνει χώρα την πρώτη βδομάδα μετά τις διακοπές του Πάσχα Πέμπτη και Παρασκευή (09.05.2019 και 10.05.2019) και η συμμετοχή είναι απαραίτητη για το δικαίωμα εξέτασης στην τελική εξεταστική της περιόδου Μαΐου-Ιουνίου.
Βασικός σκοπός είναι να παρουσιαστεί η πρόοδος του έργου των φοιτητών και να γίνει μια προεργασία για την τελική εξεταστική του Μαΐου-Ιουνίου. Ως αποτέλεσμα, προκύπτει τόσο η αποσυμφόρηση και μείωση του απαιτούμενου χρόνου, όσο και η καλύτερη προετοιμασία των εξεταζόμενων για την τελική εξέταση.
Η διαδικασία διαρκεί δύο μέρες και η παρουσία όλων είναι υποχρεωτική όλες τις μέρες και ώρες. Εξαίρεση αποτελούν οι φοιτητές που παρουσιάζουν την πτυχιακή τους το τρέχον εξάμηνο, των οποίων η παρουσία δεν είναι υποχρεωτική, είναι όμως πάντα ευπρόσδεκτη.
Ως ώρα έναρξης ορίζεται η ώρα της πρώτης παρουσίασης και είναι στις 09:30 π.μ. Φοιτητές και φοιτήτριες που μπαίνουν στην αίθουσα μετά τις 09:30 δε θα γίνονται δεκτοί για παρουσίαση. Εξαίρεση θα αποτελέσουν αυτοί που θα έχουν ενημερώσει τηλεφωνικώς ή με γραπτό μήνυμα για την αργοπορία τους έως και τις 08:30 στους αριθμούς 6944026252 και 6946595460 (στο τελευταίο νούμερο υπάρχει και δυνατότητα επικοινωνίας μέσω γραπτού μηνύματος Viber). Για την καλύτερη πληροφόρηση των εξεταζόμενων, ενημερώνουμε ότι η ώρα εκκίνησης των αστικών λεωφορείων είναι 08:45 και 09:00.
Η σειρά με την οποία παρουσιάζονται οι δουλειές των εξεταζόμενων προκύπτει μέσω κλήρωσης. Για να ελεγχθεί η παρουσία του κοινού και να επιβεβαιωθεί η διάχυση της δουλειάς όλων προς όλους, θα γίνεται κάθε μερικές παρουσιάσεις ενδεικτικά μια κλήρωση από το κοινό. Αν το άτομο που κληρωθεί δε βρίσκεται στην αίθουσα, χάνει το δικαίωμά του να παρουσιάσει στην πρόοδο, ενώ αν έχει ήδη παρουσιάσει, η παρουσίασή του ακυρώνεται.
Για όσους και όσες επιλέξουν να μην παρουσιάσουν το έργο τους στην πρόοδο, αλλά και για τα άτομα που χάσουν το δικαίωμα παρουσίασης (λόγω αργοπορίας ή απουσίας κατά τη δειγματοληπτική κλήρωση), η πρόοδος μετατίθεται στην εξεταστική του Μαΐου-Ιουνίου. Σ’ αυτή την περίπτωση, η τελική τους εξέταση πραγματοποιείται την εξεταστική του Σεπτεμβρίου.
2.ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Η πρόοδος δε βαθμολογείται. Ωστόσο, υπάρχει μια διαδικασία αξιολόγησης και ανατροφοδότησης. Εκτός από την αυτο-αξιολόγηση του εξεταζόμενου, υπάρχει και ετερο-αξιολόγηση από τους συντονιστές του εργαστηρίου και έναν εξωτερικό αξιολογητή. Ο εξωτερικός αξιολογητής προέρχεται από χώρους εκτός του εργαστηρίου. Το βιογραφικό σημείωμα της ετερο-αξιολογήτριας γι’ αυτή την πρόοδο επισυνάπτεται στο e-mail.
3.ΜΟΡΦΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
Η παρουσίαση του εξεταζόμενου/της εξεταζόμενης (παρουσίαση power point/συλλογή φωτογραφιών/βίντεο/κείμενα/ζωντανά έργα κλπ) θα είναι χωρισμένη σε πέντε ενότητες και θα φέρει έναν τίτλο που έχει επιλεχτεί από τον εξεταζόμενο (ή άτιτλο).
Α’ ενότητα: εικαστικό έργο φοιτητή/τριας (ελεύθερη επιλογή από όλα τα πεδία του τμήματος).
Β’ ενότητα: αναφορές/ερεθίσματα (βιβλιογραφία, εικονογραφία, μουσικογραφία κλπ, με όσο το δυνατόν καλύτερη καταγραφή και παράθεση των πηγών).
Γ’ ενότητα: συσχέτιση του έργου με διαφορετικό τρόπο (διαθεματική/πολυμορφική προσέγγιση/ερμηνεία, χρήση υλικών, θεματικής, πλαισίου). Ζητείται δηλαδή μια ανοιχτότητα και πειραματισμός στη δημιουργία, τη μορφή και την ερμηνεία του έργου, και όχι μια μονοδιάστατη παρουσίαση.
Δ’ ενότητα: συνεργατικό έργο/εξωστρεφής δραστηριότητα.
Ε’ ενότητα: συμπεράσματα/καθορισμός ερευνητικού πεδίου. Ως ερευνητικό πεδίο ορίζεται μια πιο στοχευμένη, δυνητική και εποπτική προσέγγιση αυτού που προτείνεται ως έργο. Με άλλα λόγια, ζητείται μια σύνδεση ανάμεσα στην καλλιτεχνική πρακτική, το θεωρητικό υπόβαθρο και το έργο τέχνης.
Οι ενότητες θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από σαφήνεια.
Εκτεταμένη ενημέρωση στο συνδεδεμένο blog των Φλώρων Εικαστικών Φλωροεικαστική Εκπαίδευση, ετικέτα Ερευνητική Διαδικασία. Σύνδεσμος εδώ. (Υπάρχει περίπτωση ανακρίβειας ως προς τις ημερολογιακές ενημερώσεις).
ΣΥΝΟΨΙΣ
Η πρόοδος της κατεύθυνσης του 3ργαστηρίου θα διεξαχθεί τις δύο διαδοχικές Παρασκευές( Εαρινό εξάμηνο 20
και 27 Απριλίου, στην αίθουσα Μέγας Αλέξανδρος, ώρα 9:00 -15:00 και για τις δύο
ημέρες, στο κεντρικό κτίριο της σχολής). Όλα τα εξάμηνα εξετάζονται μαζί για να
γνωρίσουμε το εικαστικό έργο όλων. Η συμμετοχή στην πρόοδο είναι υποχρεωτική και
για αυτόν τον λόγο όποιος απουσιάσει, χάνει το δικαίωμα συμμετοχής στην τελική
εξέταση του εξαμήνου.
Στις 9:00 θα
γίνει η δήλωση ονομάτων στην επιλεγμένη γραμματεία. Δικαίωμα εξέτασης έχουν
όσοι είναι παρόντες την ώρα αυτή. Προβλήματα παρουσίας θα συζητηθούν μόνο με
την έναρξη της παρουσίασης της προόδου (εαρινού εξαμήνου την Παρασκευή 20 Απριλίου) και θα
αποφασιστεί συνελευσιακά η λύση.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ
Η παρούσα
πρόοδος λειτουργεί ως ένα είδος διαμορφωτικής αξιολόγησης κατά τη διάρκεια του
εξαμήνου, έχοντας ως στόχο να λειτουργήσει ανατροφοδοτικά για τους φοιτητές
μέχρι την τελική εξέταση του εξαμήνου. Ως ημερομηνία ορίζεται (η 20η
και 27η Απριλίου, ακριβώς στην μέση του εαρινού εξαμήνου), ώστε οι φοιτητές
να έχουν προλάβει να παράξουν εικαστικό έργο προς αξιολόγηση, αλλά και να έχουν
χρόνο στην συνέχεια να αξιοποιήσουν εποικοδομητικά τα αποτελέσματα της
διαμορφωτικής αξιολόγησης.
Ο βαθμός της
προόδου θα συνυπολογιστεί στην τελική εξέταση του εξαμήνου μαζί με τον βαθμό
της αυτοαξιολόγησης και τους βαθμούς των συντονιστών του εργαστηρίου.
ΠΑΡΟΥΣΙΕΣ
ΚΑΙ ΑΠΟΥΣΙΕΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
Οι
υποχρεωτικές παρουσίες για τους φοιτητές της Κατεύθυνσης είναι 10 κατά τη
διάρκεια των 13 εβδομάδων του εξαμήνου. Αυτό σημαίνει ότι δικαιούνται 3
απουσίες, οι οποίες δεν μπορούν, όμως, να είναι οι ημέρες της προόδου και της
τελικής εξέτασης. Για αυτόν τον λόγο οι ημέρες της προόδου, δηλαδή 20 και 27
Απριλίου και η τελική ημερομηνία των εξετάσεων Ιουνίου (όπως αυτή οριστεί από
την Γραμματεία) είναι δεσμευτικές.
Και για την
πρόοδο ισχύουν τα ακαδημαϊκά κριτήρια αξιολόγησης της τελικής εξέτασης, που
μπορείτε να τα δείτε εδώ.
Τα ακαδημαϊκά
κριτήρια και η διαδικασία αξιολόγησης
για όλο το εξάμηνο είναι αναρτημένα http://floroekpaideush.blogspot.gr/2012/01/3-3_14.html#more
. Ολοκληρώνει κάποιος την σχέση του με
το εργαστήριο αν συνεργάζεται με κάποιον από τους επί πτυχίο. Δικαίωμα για
πτυχίο θα έχει κάποιος μόνο αν έχει συγκροτήσει μια ομάδα εργασίας γύρω από το
έργο του.
Κριτήρια
αξιολόγησης σύμφωνα με τα οποία θα διεξαχθούν οι εξετάσεις της Κατεύθυνσης του 3ου εικαστικού
εργαστηρίου του Τ.Ε.Ε.Τ Φλώρινας.
Η πρόοδος της κατεύθυνσης του 3ργαστηρίου θα γίνει με κλήρωση από την γραμματεία εξετάσεων την ώρα που προκύπτει να εξεταστεί κάποιος. Η
σειρά παρουσίασης γίνεται μέσω κλήρωσης για τους δύο επόμενους για να προγραμματίζεται η παρουσία των περισσοτέρων στην διαδικασία.
Ανακοίνωση για την διαδικασία προόδου πριν το 2019
Η
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Φτάνοντας στο χώρο των εξετάσεων ο εξεταζόμενος γράφει το όνομα του /
φοιτητικό αριθμό και υπογραφή σε δυο χαρτιά και το αποθέτει στις κληρωτίδες
περιμένοντας την κλήρωση. Έτσι
εξασφαλίζει την παρουσία του.
Γίνονται δυο
κληρώσεις:
Α: για εξέταση
/ παρουσίαση
Β:
Επιβεβαίωση παρουσίας στην διαδικασία καθ'ολη την διάρκεια. Σε περίπτωση αδικαιολόγητης απουσίας χανετε η αυτοαξιολόγηση και επανεξετάζεται τον Σεπτέμβριο.
Την στιγμή που
θα κληρωθεί για παρουσίαση του έργου του
και δεν εμφανιστεί θα χάνει την σειρά του. Αφού
δεν ήταν παρόν εκείνη την στιγμή μπορεί να ζητήσει να εξεταστεί τελευταίος κατόπιν πάλι νέας κληρώσεως. Την
στιγμή που θα κληρωθεί για
ετεροαξιολόγηση και δεν εμφανιστεί θα χάνει την βαθμολογία του σε περίπτωση που
έχει ήδη εξεταστεί. Επανεξέταση ζητά κάποιος μόνο στην διάρκεια των εξετάσεων
και η εξέταση του μετατίθεται για την επόμενη εξεταστική περίοδο. Ο
ετεροαξιολογητής καταθέτει τεκμηριωμένα την άποψη του για το εικαστικό έργο του
εξεταζόμενου φοιτητή, χωρίς να βαθμολογεί.
Η παρουσίαση
του εικαστικού έργου του φοιτητή θα γίνει σε μορφή power point ή σε μορφή
άλλου προγράμματος που ο εξεταζόμενος
επιθυμεί και θα διαρκέσει πέντε λεπτά. Στο τέλος της παρουσίασης θα είναι
υποχρεωμένος να απαντήσει στις ερωτήσεις του κοινού και των καθηγητών. Πιθανά
να υπάρξει ευρύτερη ενημέρωση για το έργο σας εφόσον αυτό απαιτηθεί, από τους
συμφοιτητές/τριες σας και τους συντονιστές. Η παραμονή όλων στην διαδικασία
αξιολόγησης είναι επιβεβλημένη μέχρι πέρας της διαδικασίας .
Οι
προπτυχιακοί του 9 εξαμήνου συμμετέχουν στην διαδικασία κανονικά και παίρνουν
το βαθμό που τους αναλογεί. Οι επι-πτυχίο 10 εξάμηνο παρίστανται ως
ετεροαξιολογητές παρουσιάζουν το έργο
τους και το σώμα αποφασίζει αν θα έχουν το δικαίωμα να κατέβουν στην παρουσίαση
της πτυχιακή τους.
Στόχος αυτού
του τρόπου αξιολόγησης είναι η ενίσχυση της ικανότητας αυτοπαρουσίασης και η διαχείριση του
σκέφτεσθαι μπροστά σε κοινό.
Πως
κάνουμε αναρτήσεις στους φλώρους εικαστικούς
Φτιάχνουμε λογαριασμό Gmail .Μπαίνουμε στο διαδίκτυο και αναζητούμε τον ιστιότοπο Φλώροι εικαστικοί http://floroieikastikoi.blogspot.gr/ Στα
αριστερά στην στήλη με το δίκτυο των μπλοκ χαμηλά γίνεστε μέλος των φλώρων. Μέσω
του Gmail σας επικοινωνείτε με τον Συντονιστή του εργαστηρίου Κοντοσφύρη Χάρη και σας ενημερώνει περαιτέρω.
Πρόγραμμα
εαρινού εξαμήνου
Πρόγραμμα
Φοιτητών Κατεύθυνσης
2ο
έτος&3ο έτος :
Τετάρτη& Πέμπτη 9:00- 2:30: Παρευρίσκεται
σε χώρο που έχει επιλέξει//Παρασκευή 09:00-14:30 στην αίθουσα Μεγαλέξαντρος
4o έτος
&5ο έτος: Δευτέρα
έως Πέμπτη: Παρευρίσκεται σε χώρο που έχει επιλέξει / Ελάχιστος καθημερινός χρόνος
εργασίας 3 ώρες //Παρασκευή 09:00-14:30 στην αίθουσα Μεγαλέξαντρος.
Πρόγραμμα
Συντονιστών 3ργαστηρίου:
Τετάρτη 09:00 – 14:00 Συνεργασία
με το 2- 3ο - 4ο έτος
Πέμπτη 09:00
με 14:00 Συνεργασία με το 2- 3ο - 4ο έτος 15:00-18:00 : Συνεδρίες με τους Επί πτυχίο (9-10ο εξάμηνο) στο υπόγειο
Παρασκευή: 9
:00- 10:00 Συνεργασία με το 2- 3ο - 4ο έτος
Παρασκευή 10:00- 14:30 Συνάντηση
όλης της κατεύθυνσης αίθουσα Μέγαλέξαντρος με συντονιστή τον Θωμά Ζωγράφο και Χάρη Κοντοσφύρη ( 11:00...) (Συνεδρία – συνέλευση-παρουσιάσεις)
ΑΤΟΜΙΚΈΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ
Ατομικές συνεργασίες φοιτητών
με Χάρη Κοντοσφύρη κατόπιν ραντεβού κάθε Τετάρτη στο
υπόγειο
Ατομικές συνεργασίες φοιτητών
με Θωμά Ζωγράφο
Η Τέχνη στην καθημερινή ζωή, το σχέδιο και ο ανασχεδιασμός είναι ένα ερευνητικό ζητούμενο στο 3ικαστικό 3ργαστήριο Ζωγραφικής. Ο κινηματογράφος, η μουσική, η μόδα, η λογοτεχνία, το ντιζάιν, η κιναισθητική , τα νέα μέσα, η φιλοσοφία προσκαλούν τον καθημερινό άνθρωπο σε μια συμμετοχή και προσδιορισμό των σχέσεων του με τους άλλους. Στον προσδιορισμό αισθητικών και αποαισθητικοποιημένων πεδίων με υλοποιημένες προτάσεις ενός νέου οπτικού γραμματισμού, νέοι εικαστικοί καλλιτέχνες και θεατές μοιράζονται τη σφαίρα της τέχνης σαν μια κοινή συνθήκη. Η ζωή είναι ένα μείγμα εικονικής αισθητικής, ναρκισσισμού και εφήμερων σχέσεων, γεμάτη σύγχυση για την δημόσια και ιδιωτική σφαίρα της επικοινωνίας , ιδιαίτερα στην Τέχνη. Στο 3ργαστήριο γίνεται μια προσπάθεια που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2010, θέτοντας ως βασικό στόχο την επανάκτηση του ελέγχου πάνω στα απαραίτητα για την διάχυση, την εξωστρέφεια και την αυτοδιαχείριση της τέχνης ώστε το εγχείρημα να καταφέρει να αναπαραχθεί όπου και όπως χρειάζεται.
Σαν βασικός στόχος τίθεται η αναζήτηση, η οικειοποίηση και η ανάπτυξη της απαραίτητης εμπειρίας, με σκοπό την αυτάρκεια, την αυτοπεποίθηση της διάχυσης του έργου τέχνης, σαν ένα καθημερινό ζητούμενο, συμβάλλοντας στην δημιουργία αλληλέγγυων εναλλακτικών δομών και αντίστασης στην αδιαφορία της εικαστικής έρευνας, δημιουργώντας έτσι εναλλακτικές, οικονομικά βιώσιμες και κοινωνικά δίκαιες διαδικασίες αλληλεπίδρασης του έργου τέχνης με την κοινωνία.
Η δημιουργία ενός δικτύου συνεργατικής και αλληλέγγυας ανταλλαγής και χρήσης της τέχνης, μέσα από το οποίο θα επαναπροσδιορίζουμε την καθημερινότητά μας, παράλληλα αλλά και ανταγωνιστικά, δεν προτάσσει τον αγορασμένο ελεύθερο χρόνο. Μια συνεργατική πλατφόρμα «το Μακρύ Όχημα»άρχισε να λειτουργεί από τον Ιούνιο του 2012 και συντονίζει ερευνητικές διαδικασίες διάχυσης του έργου τέχνης στο μετά πανεπιστημιακό περιβάλλον Είναι ανοικτό και οριζόντιο σύστημα συνέκθεσης που εμπλέκει απόφοιτους καλών τεχνών, καλλιτέχνες όλων των τεχνών, επιμελητές, ιστορικούς τέχνης. Το « Μακρύ Όχημα» προσπαθεί να λειτουργήσει την απαραίτητη πλαισίωση για να ανοικοδομήσει μια εικαστική τέχνη εκφραστική, καθημερινή, μοιρασμένη, αυτάρκη, εφήμερη, εναλλακτική και διαχυτική. Το 3ργαστήριο διέσπειρε περί τα πενήντα πρότζεκτ στα χρόνια λειτουργίας του ( Σεπτέμβριος 2010) συσπειρώνοντας πάνω από εκατό νέους καλλιτέχνες σε ένα ευρύ και ποικίλο αριθμό συνεργαζόμενων φορέων. Υποστηρίζεται επικοινωνιακά από το εικαστικού ενδιαφέροντος μπλοκ «Φλώροι Εικαστικοί». Το 3ικαστικό 3ργαστήριο συντονίζεται από τους εικαστικούς: Θωμά Ζωγράφο και Χάρη Κοντοσφύρη.
Σαν βασικός στόχος τίθεται η αναζήτηση, η οικειοποίηση και η ανάπτυξη της απαραίτητης εμπειρίας, με σκοπό την αυτάρκεια, την αυτοπεποίθηση της διάχυσης του έργου τέχνης, σαν ένα καθημερινό ζητούμενο, συμβάλλοντας στην δημιουργία αλληλέγγυων εναλλακτικών δομών και αντίστασης στην αδιαφορία της εικαστικής έρευνας, δημιουργώντας έτσι εναλλακτικές, οικονομικά βιώσιμες και κοινωνικά δίκαιες διαδικασίες αλληλεπίδρασης του έργου τέχνης με την κοινωνία.
Η δημιουργία ενός δικτύου συνεργατικής και αλληλέγγυας ανταλλαγής και χρήσης της τέχνης, μέσα από το οποίο θα επαναπροσδιορίζουμε την καθημερινότητά μας, παράλληλα αλλά και ανταγωνιστικά, δεν προτάσσει τον αγορασμένο ελεύθερο χρόνο. Μια συνεργατική πλατφόρμα «το Μακρύ Όχημα»άρχισε να λειτουργεί από τον Ιούνιο του 2012 και συντονίζει ερευνητικές διαδικασίες διάχυσης του έργου τέχνης στο μετά πανεπιστημιακό περιβάλλον Είναι ανοικτό και οριζόντιο σύστημα συνέκθεσης που εμπλέκει απόφοιτους καλών τεχνών, καλλιτέχνες όλων των τεχνών, επιμελητές, ιστορικούς τέχνης. Το « Μακρύ Όχημα» προσπαθεί να λειτουργήσει την απαραίτητη πλαισίωση για να ανοικοδομήσει μια εικαστική τέχνη εκφραστική, καθημερινή, μοιρασμένη, αυτάρκη, εφήμερη, εναλλακτική και διαχυτική. Το 3ργαστήριο διέσπειρε περί τα πενήντα πρότζεκτ στα χρόνια λειτουργίας του ( Σεπτέμβριος 2010) συσπειρώνοντας πάνω από εκατό νέους καλλιτέχνες σε ένα ευρύ και ποικίλο αριθμό συνεργαζόμενων φορέων. Υποστηρίζεται επικοινωνιακά από το εικαστικού ενδιαφέροντος μπλοκ «Φλώροι Εικαστικοί». Το 3ικαστικό 3ργαστήριο συντονίζεται από τους εικαστικούς: Θωμά Ζωγράφο και Χάρη Κοντοσφύρη.
Συνεργαζόμενοι
Biennale Αθήνας, Πεδίο Δράσης Κόδρα του Δήμου Καλαμαριάς, Αντιδημαρχία Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών της Μεσογείου, 3ο εργαστήριο ΤΕΕΤ ΑΠΘ, Οργανωτική επιτροπή winterfestival, Η Μ.Κ.Ο. «Υγεία και Ανάπτυξη», Όμιλος Ενεργών Νέων Φλώρινας, Σύλλογος Φοιτητών του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, 15 ανοιχτά καλλιτεχνικά εργαστήρια στην Φλώρινα, Λιανοπωλητές Λαϊκής Αγοράς Φλώρινας, Παραμυθόδραση Δόξα Κωτσαλίδου, Ηλεκτρονική εφημερίδα florine@, Ίδρυμα της Βουλής, Σύλλογός Γυναικών Νεστορίου, Οργανωτική επιτροπή River-party Νεστορίου, 512 gallery Πτολεμαΐδα, Gallery Τεχνοχώρος-Αθήνα, Πολιτιστικός, οργανισμός Δήμου Καστοριάς, Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης στο Γράμμο, Στέγη Φιλότεχνων-Μουσείο σύγχρονης τέχνης Φλώρινας, Κοινότητα Ξινού Νερού, Συνεταιρισμός οινοποιών Αμύνταιου, gallery Ζουμπουλάκη-Αθήνα, gallery Μυρό-Θεσσαλονίκη, gallery Λόλα Νικολάου Θεσσαλονίκη, Ωδείο Φλώρινας, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Θεσσαλονίκη, Τμήμα Μουσικών σπουδών ΑΠΘ-Θεσσαλονίκη, Βαφοπούλειο Πνευματικό κέντρο-Θεσσαλονίκη, Δήμος Θεσσαλονίκη, Δήμος Πρεσπών, Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Εργαστήριο χαρακτικής ΤΕΕΤ ΑΠΘ-Θεσσαλονίκης και ΠΔΜ-Φλώρινας, 2ο εργαστήριο ΤΕΕΤ ΑΠΘ, Περιφεριακή ενότητα Φλώρινας, Λέσχη Πολιτισμού Φλώρινας, Balcanfestival - Λαογραφικό μουσείο Μακεδονίας – Θράκης Στέγη γραμμάτων και τεχνών Αμυνταίου, Δήμος Πρέβεζας, Μουσείο σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, galleryisnotart-Λευκωσία Κυπρου,BarRestaurantRiverSide Φλώρινα, HotelKingAlexander- Φλώρινα), BarMythos-Ξινό Νερό-Φλώρινα ,Hotel – εστιατόριο Κοντοσώρος Ξινό Νερό- Φλώρινα, Ξενώνας Νέβεσκα -Νυμφαίο,HotelΛινούρια - Νυμφαίο, Αετόζι Επαύλεις - Αετός, Εστιατόριο Θωμάς - Σκλήθρο, HotelΑίθριον-Αμύνταιο, Κτήμα Άλφα Αμύνταιο,Hotel Άτερον, Αμύνταιο,Hotel Panorama-Άγιος Παντελεήμων,Hotel Bella Toumpa-Άγιος Παντελεήμων,Hotel Spa.Lithos-. Άγιος Αθανάσιος, Hotel, Βόρρας - Άγιος Αθανάσιος.Art-Athina, Platforms project, ArtT hesaloniki, Όστεν Πολιτιστικός οργανισμός Σκοπίων Βόρεια Μακεδονία, Κεδιβιμ Πανεπιστημίου Πατρών, Εικαστική ομάδα ορίζοντας γεγονότων Αθηνα, Κέντρο χαρακτικής Αθηνών, etchink, Αρσις Κοζάνης, Αντιπεριφέρεια Φλώρινας, Δήμος Φλώρινας , Δήμος Δεσκάτης, Βετόν 7, Αθηνα, Πολυχώρος Μπενσουσάνχαν – Θεσσαλονίκη Λέσχη Πολιτισμού Φλώρινας, Στέγη γραμμάτων Αμύνταιου, Ποιήτρια Μαρία Κουλούρη, Δήμος Πρεσπών, Πινακοθήκη Μοσχανδρέου – Μεσολόγγι, -Ξου-θου project. Προξενείο Μοναστηρίου – Βόρεια Μακεδονία, Σύλλογος «Πελαγονία», Μοναστήρι - Βόρεια Μακεδονία, Δήμος Αμυνταίου, Δημοτικό Σχολείο Πλακιάς Κρήτη, Παιδιατρική κλινική Νοσοκομείου Φλώρινας, Δημοτικό Σχολείο Γαλατινής Σιάτιστα, 2o Γυμνάσιο Φλώρινας, Βυζαντινό Μουσείο Βέροιας, Ξενοδοχείο Πόρτο Καρρά - Χαλκιδική, Κινηματογραφικό φεστιβάλ πλατείας, Παρθενώνα- Χαλκιδικής, Διαμερισμάτα Ημιαυτόνομης Διαβίωσης Ανηλίκων Κοζάνης, Εφημερίδα Καθημερινή, Αρτ22, Εφημερίδα (Freepress) Together Κοζάνη, Δημοτικό Σχολείου Ξινού Νερού, Φλώρινα, Σύλλογος καρκινοπαθών Αμυνταίου, Σύλλογος καρκινοπαθών Φλώρινας, Ακαδημία Καλών τεχνών Τιράνων – Αλβανία., Animart Μονοδέντρι. βιωματικό σχολείο, Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας, Balcan art gallery, Ξάνθη, Φεστιβάλ Πτολεμαΐδας, Παλαιοντολογικό μουσείο Πτολεμαΐδας, Art Festival in Ithaca: Paint the Lyric., Μουσείο Τεχνών Κοζάνης, Φεστιβάλ ποίησης Καισάρειας Κοζάνης, Μπιενάλε Δυτικών Βαλκανίων , Ιωάννινα Λυγκηστές Φλώρινας Σωματείο ελληνικών παραδοσιακών χορών. Αθλητικός Μορφωτικός Εκπολιτιστικός Σύλλογος Ακρίτα «Ο Ορφέας», Πολιτιστικός Σύλλογος « Ατραπού » Φλώρινας, Πολιτιστικός Σύλλογος Εργαζομένων Δ.Ε.Η. Ν. Φλώρινας «Μ. Αλέξανδρος», Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Φλωρίνης «Αριστοτέλης», Θεατρική ομάδα Οχληροί Κοζάνης, ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης, Μπιενάλε Πεκίνου, Μουσείο τεχνών Κοζάνης
Επιτελέστηκαν επιγραμματικά οι εξής ερευνητικές ενότητες
Αλληλεπίδραση τεχνών εικαστικά -θέατρο-ποίηση-λογοτεχνία -μουσική, "Το Έργο τέχνης πριν θεαθεί είναι Τέχνης έργο, "Εύμορφος Άνθρωπος Σχεδιάζοντας περίκλειστα την ανθρώπινη μορφή( σπονδυλωτή έκθεση), winter festival -Φωτιές, Biennale, Εικαστική πλατφόρμα "μακρύ Όχημα",9 ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ, 6 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ,3 τηλεοπτικά σποτ, 6 ιστιότοπους με ξεχωριστό τους "Φλώρους εικαστικούς" με 176627 προβολές μέχρι 26/11/2012 , την εικαστική ομάδα δράσης "ΕΝ-ΦΛΩ"
ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΜΙΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ
Ολη τη δεκαετία του 80 και του 90 διαμορφώνεται μια πιο ολοκληρωμένη θέση για το σχέδιο ως εικαστικό τεκμήριο. Μεγάλης σημασίας εκθέσεις αποδίδουν στο σχέδιο τη σημασία της συλλογής έργων, που η σχεδιαστική τους προνόηση οργανώνει τόσο την τεχνική όσο το μέσο, όσο το μέγεθος, όσο την ίδια την εικόνα, με απαιτήσεις σε έναν καλό διάλογο με το χώρο και την ιδιομορφία του χρόνου. Αυτή η ολιστική εμπειρία του σχεδίου, εργογραφεί θεμελιακά ερωτήματα γύρω από το σχέδιο. Η αντίληψη που επικρατούσε μέχρι το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ήθελε τον εικαστικό καλλιτέχνη να αφήνει μαύρο ίχνος πάνω σε μια λευκή κόλλα χαρτιού ως αποτύπωση της σχεδιαστικής του αντίληψης. Αυτό σημαίνει ότι η μαύρη γραμμή είναι ένα νοητικό κατασκεύασμα της αντίληψης του εγκεφάλου, αλλά όχι της φύσης. Η λευκή γραμμή, οπτικό κατόρθωμα των ματιών, δεν αναγνωρίζεται για αιώνες ανθρώπινου πολιτισμού ως ο τρόπος να βλέπεις, να παρατηρείς τον κόσμο γύρω σου. Με λίγα λόγια στη φύση δεν υπάρχει μαύρη γραμμή. Η επανασύνδεση της φυσικότητας της λευκής γραμμής αποτελεί ερευνητικό πεδίο του ζωγράφου Στερίκα Κούλη. Αυτό το δεδομένο δεν έχει τύχει ανάλογης σημασίας στην Ελληνική εικαστική ιστοριογραφία, αλλά αποτέλεσε πεδίο απόδειξης του 3ου 3ργαστηρίου ζωγραφικής από την πρώτη χρονιά λειτουργίας του.
Από επιμελητική σκοπιά ο επιμελητής και ιστορικός τέχνης Σωτήρης Μπαχτσετζής αναφέρει: Μια έκθεση περί σχεδίου, που να δίνει απαντήσεις στο πώς καταλαβαίνουμε τον κόσμο μέσα από τη σχεδιαστική πρακτική ίσως να αποτελεί ουτοπιστικό εγχείρημα. Αφενός γιατί τόσο ο αριθμός καλλιτεχνών, όσο και τεχνικών "σχεδίου" είναι τόσο μεγάλος, ώστε κάθε απόπειρα αντιπροσωπευτικής παρουσίασης τους θα ήταν ανέφικτη και αφετέρου επειδή υπό την ηγεμονική παρουσία της κινούμενης εικόνας (κινηματογραφική γλώσσα) και την "αντιδραστική" ενίοτε επανάκαμψη της ζωγραφικής μέσα από "αναγεννήσεις", μια έκθεση σχεδίου παραμένει μια έκθεση περιθωριακή. Αυτή η έκθεση όμως δεν αποτελεί στην πραγματικότητα ένα οπτικό δοκίμιο για το τι είναι τελικά το σχέδιο αλλά φιλοδοξεί να διανοίξει μια νέα προοπτική κριτικής πρόσληψης της ίδιας της έννοιας της εικαστικής παραγωγής αλλά και να προσφέρει δυνατότητες θέασης ερευνώντας τι μπορεί να προσφέρει το σχέδιο στο τρόπο με το οποίο αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα.
Ένας από τους ιδρυτικούς μύθους της ζωγραφικής είναι ο αρχαίος μύθος της κόρης του Σικυώνιου κεραμέα Βουτάδη κατά τον οποίο η γέννηση της ζωγραφικής ανάγεται σε μια απλή στιγμιαία διαδικασία. Κατά τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο η νεαρή γυναίκα αντιγράφει το αγαπημένο πρόσωπο ενός βοσκού ακολουθώντας το περίγραμμα της σκιάς που αυτό αφήνει στο τοίχο.[1] Φυσικά, ενδιαφέρον έχει εδώ ότι ο λόγος ύπαρξης αυτού του "πρώτου" σχεδίου δεν ήταν ούτε μια άσκηση τεχνικής δεινότητας, ούτε μια προσπάθεια απόλυτης "αντιγραφής", ούτε μια επιπλέον οπτική επεξεργασία του απόντος προσώπου. Πολύ περισσότερο, δεν ήταν μια περαιτέρω διαδικασία "μίμησης" (υπό την έννοια της αναπαράστασης). Και ποιος ο λόγος τότε για κάτι τέτοιο;
Η αποτύπωση της (ερωτικής στην προκειμένη περίπτωση) επιθυμίας αποτελεί το έναυσμα του εγχειρήματος : η χρηστικότητα του παραγόμενου αντικειμένου, δηλαδή η "φορητότητα" του ομοιώματος της αγαπημένης παρουσίας συνιστά το λόγο ύπαρξης αυτού του σχεδίου. Το σχέδιο γίνεται ίχνος μνήμης, διευκολύνει την ανάκληση των ήδη ειδωμένων, ή συγκροτεί, ακόμα, μια φετιχιστικού τύπου "αντιπροσώπευση" (representation) του αντικειμένου της επιθυμίας.
Στον ρομαντικά ερωτευμένο "Βέρθερο" του Γκαίτε το πορτραίτο-μινιατούρα της αγαπημένης είναι με εμβληματικό τρόπο το "σημείο" επαφής του ερωτευμένου με το αντικείμενο της επιθυμίας του. Ταυτόχρονα στο "Ταξίδι στην Ιταλία" του ιδίου συγγραφέα, το σκίτσο, ως τρόπος ανάκλησης, ως βοήθημα της μνήμης είναι το "εργαλείο" εκείνο που, πριν φυσικά από την ανακάλυψη της φωτογραφίας, αποτελεί κοινό τρόπο μνημόνευσης εντυπώσεων - έργων τέχνης και φυσικών καλλονών. Εδώ λοιπόν εντοπίζεται η ομοιότητα ανάμεσα στο επεισόδιο του μύθου της κόρης του Βουτάδη (μια ανεκδοτική ιστορία η οποία αναφέρεται σχεδόν σε όλα τα εγχειρίδια των ατελιέ από το 1760 και μετά) και στην χρήση του σχεδίου έτσι όπως την εισηγείται μέσα από τα δύο αυτά βασικά του έργα ο Γκαίτε.
'Ισως λοιπόν αυτές οι διηγήσεις να μας παραπέμπουν στην κοινή αντίληψη, ότι το σχέδιο αποτελεί σημαντική και πρωταρχική διαδικασία της εικαστικής γλώσσας, αλλά και "ανάγνωσης" της πραγματικότητας. Προφανώς, το σχέδιο δεν θα πρέπει να συγχέεται με το "σκίτσο" ή το προσχέδιο για ένα "τελικό"-αυτόνομο έργο-προιόν (το γλυπτό, το ζωγραφικό, το αρχιτεκτονικό - για να αναφέρουμε τις γνωστές κατηγορίες της παραδοσιακής ιστορίας τέχνης), αλλά αποτελεί ένα ιδιαίτερο εικαστικό μέσο με σημαντική αυτονομία σε σχέση με τα υπόλοιπα. Είναι σημαντικό όμως να τονίσουμε ότι το σύγχρονο ενδιαφέρον για το σχέδιο στηρίζεται ίσως ακριβώς στο γεγονός ότι το μέσο αυτό διέπεται από μια εκ των σημαντικότερων αρχών της νεωτερικότητας: την αρχή του ημιτελούς. Αναφερόμενος στο έργο του Corot, ο Baudelaire εισάγει μια φράση που ενστερνίστηκε αργότερα ο Malraux, μια φράση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιτομική διατύπωση της νεωτερικής σκέψης: "ένα έργο που έχει τελειώσει δεν είναι απαραίτητα ένα ολοκληρωμένο έργο, ενώ ένα ολοκληρωμένο έργο, δεν είναι και απαραίτητα αποπερατωμένο."[2] Φυσικά η νεωτερικότητα αντιτάχθηκε στον κομφορμισμό του τελειωμένου έργου, ασκώντας κριτική στην ευκολία της πρόσληψής του από τον αστό θεατή, αντιτάχθηκε δηλαδή τόσο στο εύκολα αναμενόμενο θέαμα, όσο και στην ιεροτελεστία της θέασής του. Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα το έργο τέχνης δεν γινόταν πλέον κατανοητό ως δεδομένη κατάσταση, ως αποτέλεσμα, αλλά πολύ περισσότερο ως στιγμή μιας διαδικασίας που εσώκλειε και την ίδια την αντιληπτική ικανότητα του θεατή, προσπαθώντας έκτοτε να νομιμοποιήσει την επίτευξη της τελειότητας μέσω του ατελούς [3]. Το σχέδιο συνοψίζει αυτή την προβληματική. Μια τέτοια πιστοποίηση θέτει σε κίνδυνο ολόκληρη την ιστορική θεώρηση του "αποπερατωμένου προϊόντος" ως έργου, αλλά και ολόκληρη τη δυτική οντολογία, η οποία βλέπει στο αριστοτελικό "τέλος" την τελείωση, την εκπλήρωση αλλά και τον σκοπό, το ιδανικό. Μια τέτοια μεταφυσική βρίσκεται στα θεμέλια του καρτεσιανού, αυτοελεγχόμενου και σίγουρου για την αντιληπτική του ικανότητα υποκείμενου. Κατά κάποιο τρόπο σε μια τέτοια θεώρηση της τέχνης, το non finito του Da Vinci συναντά το αέναο "γίγνεσθαι" του Deleuze.
Μπορεί να συμφωνεί κάποιος με αυτή την άποψη, ίσως όμως όχι με την άποψη, ότι το σχέδιο σήμερα είναι περισσότερο από ένα καλλιτεχνικό μέσο και περισσότερο από ένα εικαστικό προϊόν. Το σχέδιο αποτελεί βασικό τρόπο έκφρασης και επικοινωνίας, όχι μόνο εξαιτίας της γενεαλογικής υπεροχής του, ούτε λόγω της εγγύτητάς του με την πλατωνική ιδέα του μύθου της ερωτευμένης κόρης που σχεδιάζει το περίγραμμα του εραστή, αλλά κυρίως εξαιτίας της αμφισημίας που παρουσιάζει ο ορισμός και η χρήση του. Το σχέδιο σχετίζεται με την εικαστική παραγωγή, όπως σχετίζεται η αναπνοή με το τραγούδι ή το περπάτημα με το χορό, δηλαδή τόσο ως πρωταρχική θέση "θεωρίας" (θεάομαι), αλλά και ως σημείο αναφοράς πειραματισμών στην τέχνη, το σημείο από το οποίο εφορμούν μεταρρυθμίσεις και καινοτομίες. Αξίζει εδώ να σκεφτούμε εκείνους τους καλλιτέχνες που το έργο τους είναι άμεσα αναγνωρίσιμο ως έργο στοχασμού, και για τους οποίους το σχέδιο αποτελεί, εκεί ακριβώς που άλλα εννοιολογικά εργαλεία αποτυγχάνουν, τον τόπο της γλώσσας όπου διατυπώνεται μια πρόταση για το είναι και τον χρόνο (ας μου επιτραπεί να συνοψίσω την φιλοσοφική παράδοση με αυτούς τους όρους, χωρίς απαραίτητα να θέλω να παραπέμψω στον εμπνευστή τους). Κατά κάποιο τρόπο το σχέδιο σήμερα (μαζί με την performance και σχεσιακές -relationnelle- μορφές τέχνης) ανταγωνίζεται όχι την ζωγραφική -η οποία εκ των πραγμάτων παύει να αποτελεί το κυρίαρχο μέσο έκφρασης στη νεωτερικότητα και δη στην ύστερη νεωτερικότητα- αλλά αντίθετα τις "κλειστές" μορφές τέχνης όπως η ολοκληρωτική εγκατάσταση (total installation) -Kabakov- ή τον κανονιστικό κινηματογράφο (από τον Eisenstein μέχρι και το Hollywood) [4].
Ήδη το σχέδιο επιτυγχάνει πολύ περισσότερα από μια αφηγηματική απεικόνιση, μια στατική αναπαράσταση ή εννοιολογική αντιπροσώπευση του οπτικού σημαίνοντος: ας αναλογιστούμε το "σχεδιάζειν" ως ρήμα (όπως αποκάλεσε το 1977 ο Richard Serra το είδος (genre) "drawing") -στη περίπτωση αυτή αναφερόμαστε στην τέχνη που υπογραμμίζει τη διαδικασία, την "χειρονομία" ή την ορθολογική οργάνωση του χώρου ως εμπειρικά υποκατάστατα του πραγματικού. Ταυτόχρονα το σχέδιο ως η ελάχιστη δυνατή μεταποίηση της εικόνας υπό την έννοια της αντιληπτικής ικανότητας (αναφέρομαι στην έννοια του τελάρου-πλαισίου ή τη ψυχαναλυτική έννοια της οθόνης "ecran" - Lacan) προβάλλει την επιφάνεια, το "υλικό" ή τον χρόνο ως καταστατική μέθοδο ερμηνείας της πραγματικότητας, αλλά και κριτικής του αυτόνομου υποκειμένου. (Η Rosalind Krauss αναφέρθηκε σ' αυτές τις δύο βασικές κατηγορίες του σχεδιάζειν: είτε ως χειρονομία, είτε ως ίχνος-σημείο αναφερόμενη αντίστοιχα στο έργο του Jackson Pollock και του Cy Twombly.) [5]
Το σχέδιο χρησιμοποιείται σήμερα πράγματι κατά ένα μεγάλο μέρος αναπαραστατικά και περιγραφικά, ενώ δείχνει να έχει πάντα ενδιαφέρον για την ιστορία-αφήγηση. Παρόλα αυτά η αφηγηματική απεικόνιση ή ο σχολιασμός των εικονογραφικών παραδόσεων (όπου εμπλέκονται και όλες οι διαμάχες περί πρωτοκαθεδρίας των μέσων) δεν αποτελούν τη μοναδική κατηγορία, για την οποία το σχέδιο είναι ο κατάλληλος τόπος ανάλυσης. Μπορούμε για παράδειγμα να βρούμε συχνά συγγένειες με την τεχνική της (τηλεοπτικής) απεικόνισης και των comics. Άλλα σχέδια είναι εγγύτερα στις βιομηχανικές και εμπορικές κατηγορίες του σχεδίου ακρίβειας, όπως τα αρχιτεκτονικά σχέδια και οι επιστημονικές αναπαραστάσεις, ενώ άλλα αντλούν από τις παραδόσεις της διακόσμησης και του design. Οι σύγχρονες τεχνικές ψηφιακής επεξεργασίας εικόνας αποτελούν κατ' αυτόν τον τρόπο ανάλογα εργαλεία σχεδίου δίπλα στο μολύβι και το κάρβουνο. Έτσι, το σχέδιο δεν μπορεί σήμερα παρά να εξεταστεί μέσα από έναν λόγο (discourse) που αφορά το σύνολο των δυνατοτήτων απεικόνισης, των σχέσεων μεταξύ των δυνατοτήτων αυτών, αλλά και τον θεατή που αυτές προϋποθέτουν-πρεσβεύουν.
Υπό αυτή την έννοια… το σχέδιο κάτω από "ειδολογικές" κατηγορίες, αντιπαραβάλλοντας συμμετρικά μεγέθη (οθόνη και πτύχωση, ίχνος και διάνυσμα, γράμμα και περίγραμμα) ενώ προτείνει μια κατανόηση του σχεδίου πέρα από τα αφηγηματικά χαρακτηριστικά ή τα εργαλεία απεικόνισης για την "κατασκευή" της πραγματικότητας: Το σχέδιο ως "διάνυσμα" θα μπορούσε να επεκταθεί παραδείγματος χάριν πέρα από την αναπαράσταση και να περιγράψει την, μαθηματικά προσδιορισμένη, ηλεκτρονική γραφή της πληροφορίας στον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή τη χορογραφική κίνηση σωμάτων και σωματιδίων στον χώρο. Το σχέδιο ως "ίχνος" αναφέρεται στη κωδικοποιημένη γραμμή, στη γραφή (και κατ' επέκταση τη γλώσσα) ή τη διχοτομία του φωτός και της σκιάς ως καταστατική εμπειρία της ανθρώπινης υπόστασης. Το σχέδιο ως "πτύχωση" αναφέρεται στο ατέρμονο περίγραμμα, στη γραμμή άπειρης καμπής που ισοδυναμεί με επιφάνεια και επομένως στην "συμπερίληψη" του σώματος στον χώρο. Το σχέδιο ως "οθόνη" ανοίγει την ερμηνεία του σχεδίου ως μέσο που δημιουργεί αφηγηματικά σενάρια ή ακόμα και προβολές κατά την κυριολεκτική αλλά και ψυχαναλυτική έννοια της λέξης. Μια έκθεση περί σχεδίου δεν θέλει να δώσει δυνατές επεξηγήσεις σχετικά με τις "τεχνικές" ιδιότητες του σχεδίου, αλλά να αποκαλύψει μέσα από το σχέδιο τις ιδιότητες αυτής καθ' εαυτής της πραγματικότητας και τα όρια (και αντιστάσεις) της αντίληψης μας. Ειδικά μια έκθεση με νεότερους καλλιτέχνες από την Ελλάδα, μια περιοχή που στην εικαστική παραγωγή της δείχνει ιδιαίτερη εστίαση στο σχέδιο, αλλά και στην κριτική επεξεργασία των δυνατοτήτων που αυτό προσφέρει, αποκτά επιπλέον ενδιαφέρον...
Σημειώσεις
1. Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, Περί της αρχαίας Ελληνικής ζωγραφικής, Nat. Hist. 35ο Βιβλίο της "Φυσικής Ιστορίας" XLIII (12), Αθήνα: Άγρα 1994, σελ. 125
2. Andre Malraux, Le Musee imaginaire, Παρίσι: Gallimard, 1949, σελ. 56
3. Francois Jullien, Das grosse Bild hat keine Form, Mόναχο: Wilhelm Fink, 2005, σελ. 84
4. Sean Cubit, The Cinema Effect,Cambridge Mass.
5. Rosalind E. Krauss, The Optical Unconscious,Cambridge Mass.
Ένας από τους ιδρυτικούς μύθους της ζωγραφικής είναι ο αρχαίος μύθος της κόρης του Σικυώνιου κεραμέα Βουτάδη κατά τον οποίο η γέννηση της ζωγραφικής ανάγεται σε μια απλή στιγμιαία διαδικασία. Κατά τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο η νεαρή γυναίκα αντιγράφει το αγαπημένο πρόσωπο ενός βοσκού ακολουθώντας το περίγραμμα της σκιάς που αυτό αφήνει στο τοίχο.[1] Φυσικά, ενδιαφέρον έχει εδώ ότι ο λόγος ύπαρξης αυτού του "πρώτου" σχεδίου δεν ήταν ούτε μια άσκηση τεχνικής δεινότητας, ούτε μια προσπάθεια απόλυτης "αντιγραφής", ούτε μια επιπλέον οπτική επεξεργασία του απόντος προσώπου. Πολύ περισσότερο, δεν ήταν μια περαιτέρω διαδικασία "μίμησης" (υπό την έννοια της αναπαράστασης). Και ποιος ο λόγος τότε για κάτι τέτοιο;
Η αποτύπωση της (ερωτικής στην προκειμένη περίπτωση) επιθυμίας αποτελεί το έναυσμα του εγχειρήματος : η χρηστικότητα του παραγόμενου αντικειμένου, δηλαδή η "φορητότητα" του ομοιώματος της αγαπημένης παρουσίας συνιστά το λόγο ύπαρξης αυτού του σχεδίου. Το σχέδιο γίνεται ίχνος μνήμης, διευκολύνει την ανάκληση των ήδη ειδωμένων, ή συγκροτεί, ακόμα, μια φετιχιστικού τύπου "αντιπροσώπευση" (representation) του αντικειμένου της επιθυμίας.
Στον ρομαντικά ερωτευμένο "Βέρθερο" του Γκαίτε το πορτραίτο-μινιατούρα της αγαπημένης είναι με εμβληματικό τρόπο το "σημείο" επαφής του ερωτευμένου με το αντικείμενο της επιθυμίας του. Ταυτόχρονα στο "Ταξίδι στην Ιταλία" του ιδίου συγγραφέα, το σκίτσο, ως τρόπος ανάκλησης, ως βοήθημα της μνήμης είναι το "εργαλείο" εκείνο που, πριν φυσικά από την ανακάλυψη της φωτογραφίας, αποτελεί κοινό τρόπο μνημόνευσης εντυπώσεων - έργων τέχνης και φυσικών καλλονών. Εδώ λοιπόν εντοπίζεται η ομοιότητα ανάμεσα στο επεισόδιο του μύθου της κόρης του Βουτάδη (μια ανεκδοτική ιστορία η οποία αναφέρεται σχεδόν σε όλα τα εγχειρίδια των ατελιέ από το 1760 και μετά) και στην χρήση του σχεδίου έτσι όπως την εισηγείται μέσα από τα δύο αυτά βασικά του έργα ο Γκαίτε.
'Ισως λοιπόν αυτές οι διηγήσεις να μας παραπέμπουν στην κοινή αντίληψη, ότι το σχέδιο αποτελεί σημαντική και πρωταρχική διαδικασία της εικαστικής γλώσσας, αλλά και "ανάγνωσης" της πραγματικότητας. Προφανώς, το σχέδιο δεν θα πρέπει να συγχέεται με το "σκίτσο" ή το προσχέδιο για ένα "τελικό"-αυτόνομο έργο-προιόν (το γλυπτό, το ζωγραφικό, το αρχιτεκτονικό - για να αναφέρουμε τις γνωστές κατηγορίες της παραδοσιακής ιστορίας τέχνης), αλλά αποτελεί ένα ιδιαίτερο εικαστικό μέσο με σημαντική αυτονομία σε σχέση με τα υπόλοιπα. Είναι σημαντικό όμως να τονίσουμε ότι το σύγχρονο ενδιαφέρον για το σχέδιο στηρίζεται ίσως ακριβώς στο γεγονός ότι το μέσο αυτό διέπεται από μια εκ των σημαντικότερων αρχών της νεωτερικότητας: την αρχή του ημιτελούς. Αναφερόμενος στο έργο του Corot, ο Baudelaire εισάγει μια φράση που ενστερνίστηκε αργότερα ο Malraux, μια φράση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιτομική διατύπωση της νεωτερικής σκέψης: "ένα έργο που έχει τελειώσει δεν είναι απαραίτητα ένα ολοκληρωμένο έργο, ενώ ένα ολοκληρωμένο έργο, δεν είναι και απαραίτητα αποπερατωμένο."[2] Φυσικά η νεωτερικότητα αντιτάχθηκε στον κομφορμισμό του τελειωμένου έργου, ασκώντας κριτική στην ευκολία της πρόσληψής του από τον αστό θεατή, αντιτάχθηκε δηλαδή τόσο στο εύκολα αναμενόμενο θέαμα, όσο και στην ιεροτελεστία της θέασής του. Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα το έργο τέχνης δεν γινόταν πλέον κατανοητό ως δεδομένη κατάσταση, ως αποτέλεσμα, αλλά πολύ περισσότερο ως στιγμή μιας διαδικασίας που εσώκλειε και την ίδια την αντιληπτική ικανότητα του θεατή, προσπαθώντας έκτοτε να νομιμοποιήσει την επίτευξη της τελειότητας μέσω του ατελούς [3]. Το σχέδιο συνοψίζει αυτή την προβληματική. Μια τέτοια πιστοποίηση θέτει σε κίνδυνο ολόκληρη την ιστορική θεώρηση του "αποπερατωμένου προϊόντος" ως έργου, αλλά και ολόκληρη τη δυτική οντολογία, η οποία βλέπει στο αριστοτελικό "τέλος" την τελείωση, την εκπλήρωση αλλά και τον σκοπό, το ιδανικό. Μια τέτοια μεταφυσική βρίσκεται στα θεμέλια του καρτεσιανού, αυτοελεγχόμενου και σίγουρου για την αντιληπτική του ικανότητα υποκείμενου. Κατά κάποιο τρόπο σε μια τέτοια θεώρηση της τέχνης, το non finito του Da Vinci συναντά το αέναο "γίγνεσθαι" του Deleuze.
Μπορεί να συμφωνεί κάποιος με αυτή την άποψη, ίσως όμως όχι με την άποψη, ότι το σχέδιο σήμερα είναι περισσότερο από ένα καλλιτεχνικό μέσο και περισσότερο από ένα εικαστικό προϊόν. Το σχέδιο αποτελεί βασικό τρόπο έκφρασης και επικοινωνίας, όχι μόνο εξαιτίας της γενεαλογικής υπεροχής του, ούτε λόγω της εγγύτητάς του με την πλατωνική ιδέα του μύθου της ερωτευμένης κόρης που σχεδιάζει το περίγραμμα του εραστή, αλλά κυρίως εξαιτίας της αμφισημίας που παρουσιάζει ο ορισμός και η χρήση του. Το σχέδιο σχετίζεται με την εικαστική παραγωγή, όπως σχετίζεται η αναπνοή με το τραγούδι ή το περπάτημα με το χορό, δηλαδή τόσο ως πρωταρχική θέση "θεωρίας" (θεάομαι), αλλά και ως σημείο αναφοράς πειραματισμών στην τέχνη, το σημείο από το οποίο εφορμούν μεταρρυθμίσεις και καινοτομίες. Αξίζει εδώ να σκεφτούμε εκείνους τους καλλιτέχνες που το έργο τους είναι άμεσα αναγνωρίσιμο ως έργο στοχασμού, και για τους οποίους το σχέδιο αποτελεί, εκεί ακριβώς που άλλα εννοιολογικά εργαλεία αποτυγχάνουν, τον τόπο της γλώσσας όπου διατυπώνεται μια πρόταση για το είναι και τον χρόνο (ας μου επιτραπεί να συνοψίσω την φιλοσοφική παράδοση με αυτούς τους όρους, χωρίς απαραίτητα να θέλω να παραπέμψω στον εμπνευστή τους). Κατά κάποιο τρόπο το σχέδιο σήμερα (μαζί με την performance και σχεσιακές -relationnelle- μορφές τέχνης) ανταγωνίζεται όχι την ζωγραφική -η οποία εκ των πραγμάτων παύει να αποτελεί το κυρίαρχο μέσο έκφρασης στη νεωτερικότητα και δη στην ύστερη νεωτερικότητα- αλλά αντίθετα τις "κλειστές" μορφές τέχνης όπως η ολοκληρωτική εγκατάσταση (total installation) -Kabakov- ή τον κανονιστικό κινηματογράφο (από τον Eisenstein μέχρι και το Hollywood) [4].
Ήδη το σχέδιο επιτυγχάνει πολύ περισσότερα από μια αφηγηματική απεικόνιση, μια στατική αναπαράσταση ή εννοιολογική αντιπροσώπευση του οπτικού σημαίνοντος: ας αναλογιστούμε το "σχεδιάζειν" ως ρήμα (όπως αποκάλεσε το 1977 ο Richard Serra το είδος (genre) "drawing") -στη περίπτωση αυτή αναφερόμαστε στην τέχνη που υπογραμμίζει τη διαδικασία, την "χειρονομία" ή την ορθολογική οργάνωση του χώρου ως εμπειρικά υποκατάστατα του πραγματικού. Ταυτόχρονα το σχέδιο ως η ελάχιστη δυνατή μεταποίηση της εικόνας υπό την έννοια της αντιληπτικής ικανότητας (αναφέρομαι στην έννοια του τελάρου-πλαισίου ή τη ψυχαναλυτική έννοια της οθόνης "ecran" - Lacan) προβάλλει την επιφάνεια, το "υλικό" ή τον χρόνο ως καταστατική μέθοδο ερμηνείας της πραγματικότητας, αλλά και κριτικής του αυτόνομου υποκειμένου. (Η Rosalind Krauss αναφέρθηκε σ' αυτές τις δύο βασικές κατηγορίες του σχεδιάζειν: είτε ως χειρονομία, είτε ως ίχνος-σημείο αναφερόμενη αντίστοιχα στο έργο του Jackson Pollock και του Cy Twombly.) [5]
Το σχέδιο χρησιμοποιείται σήμερα πράγματι κατά ένα μεγάλο μέρος αναπαραστατικά και περιγραφικά, ενώ δείχνει να έχει πάντα ενδιαφέρον για την ιστορία-αφήγηση. Παρόλα αυτά η αφηγηματική απεικόνιση ή ο σχολιασμός των εικονογραφικών παραδόσεων (όπου εμπλέκονται και όλες οι διαμάχες περί πρωτοκαθεδρίας των μέσων) δεν αποτελούν τη μοναδική κατηγορία, για την οποία το σχέδιο είναι ο κατάλληλος τόπος ανάλυσης. Μπορούμε για παράδειγμα να βρούμε συχνά συγγένειες με την τεχνική της (τηλεοπτικής) απεικόνισης και των comics. Άλλα σχέδια είναι εγγύτερα στις βιομηχανικές και εμπορικές κατηγορίες του σχεδίου ακρίβειας, όπως τα αρχιτεκτονικά σχέδια και οι επιστημονικές αναπαραστάσεις, ενώ άλλα αντλούν από τις παραδόσεις της διακόσμησης και του design. Οι σύγχρονες τεχνικές ψηφιακής επεξεργασίας εικόνας αποτελούν κατ' αυτόν τον τρόπο ανάλογα εργαλεία σχεδίου δίπλα στο μολύβι και το κάρβουνο. Έτσι, το σχέδιο δεν μπορεί σήμερα παρά να εξεταστεί μέσα από έναν λόγο (discourse) που αφορά το σύνολο των δυνατοτήτων απεικόνισης, των σχέσεων μεταξύ των δυνατοτήτων αυτών, αλλά και τον θεατή που αυτές προϋποθέτουν-πρεσβεύουν.
Υπό αυτή την έννοια… το σχέδιο κάτω από "ειδολογικές" κατηγορίες, αντιπαραβάλλοντας συμμετρικά μεγέθη (οθόνη και πτύχωση, ίχνος και διάνυσμα, γράμμα και περίγραμμα) ενώ προτείνει μια κατανόηση του σχεδίου πέρα από τα αφηγηματικά χαρακτηριστικά ή τα εργαλεία απεικόνισης για την "κατασκευή" της πραγματικότητας: Το σχέδιο ως "διάνυσμα" θα μπορούσε να επεκταθεί παραδείγματος χάριν πέρα από την αναπαράσταση και να περιγράψει την, μαθηματικά προσδιορισμένη, ηλεκτρονική γραφή της πληροφορίας στον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή τη χορογραφική κίνηση σωμάτων και σωματιδίων στον χώρο. Το σχέδιο ως "ίχνος" αναφέρεται στη κωδικοποιημένη γραμμή, στη γραφή (και κατ' επέκταση τη γλώσσα) ή τη διχοτομία του φωτός και της σκιάς ως καταστατική εμπειρία της ανθρώπινης υπόστασης. Το σχέδιο ως "πτύχωση" αναφέρεται στο ατέρμονο περίγραμμα, στη γραμμή άπειρης καμπής που ισοδυναμεί με επιφάνεια και επομένως στην "συμπερίληψη" του σώματος στον χώρο. Το σχέδιο ως "οθόνη" ανοίγει την ερμηνεία του σχεδίου ως μέσο που δημιουργεί αφηγηματικά σενάρια ή ακόμα και προβολές κατά την κυριολεκτική αλλά και ψυχαναλυτική έννοια της λέξης. Μια έκθεση περί σχεδίου δεν θέλει να δώσει δυνατές επεξηγήσεις σχετικά με τις "τεχνικές" ιδιότητες του σχεδίου, αλλά να αποκαλύψει μέσα από το σχέδιο τις ιδιότητες αυτής καθ' εαυτής της πραγματικότητας και τα όρια (και αντιστάσεις) της αντίληψης μας. Ειδικά μια έκθεση με νεότερους καλλιτέχνες από την Ελλάδα, μια περιοχή που στην εικαστική παραγωγή της δείχνει ιδιαίτερη εστίαση στο σχέδιο, αλλά και στην κριτική επεξεργασία των δυνατοτήτων που αυτό προσφέρει, αποκτά επιπλέον ενδιαφέρον...
Σημειώσεις
1. Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, Περί της αρχαίας Ελληνικής ζωγραφικής, Nat. Hist. 35ο Βιβλίο της "Φυσικής Ιστορίας" XLIII (12), Αθήνα: Άγρα 1994, σελ. 125
2. Andre Malraux, Le Musee imaginaire, Παρίσι: Gallimard, 1949, σελ. 56
3. Francois Jullien, Das grosse Bild hat keine Form, Mόναχο: Wilhelm Fink, 2005, σελ. 84
4. Sean Cubit, The Cinema Effect,
5. Rosalind E. Krauss, The Optical Unconscious,
Από την εξαίρετη τοποθέτηση του Σωτήρη Μπαχτσετζή η διευρυμένη και ουσιαστική αντίληψη του παραδοσιακού αναλογικού σχεδίου ως ικανότητα δεξιότητας, αναπτύσσεται πλέον ως ένα εργαλείο σκέψης, που δεν εκχωρείται από τα παραδοσιακά μέσα έκφρασης, ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, αλλά ως ένας τρόπος αυτά τα μέσα να φαίνονται ολοκληρωμένα.
Η σπουδή με αφορμή το σχέδιο δεν γίνεται για να καταρτίσεις τις τεχνικές ιδιότητες του σχεδίου, αλλά να αποκαλύψει μέσα από το σχέδιο τις ιδιότητες αυτής καθ' εαυτής της πραγματικότητας και τα όρια (και αντιστάσεις) της αντίληψης μας όπως επισημαίνει ο Σωτήρης Μπαχτσετζής.
Στο 3ο 3ργαστήριο ζωγραφικής-Σχεδίου οι νέοι καλλιτέχνες, στα πρώτα προαπαιτούμενα τρία εξάμηνα, εφαρμόζουν τις δεξιότητές τους, ώστε να μάθουν να σκέφτονται και να επεξεργάζονται εικαστικά τις οπτικές προσλαμβάνουσες της φύσης και του νου.
Στα επόμενα εξάμηνα της κατεύθυνσης οργανογραφείται σχεδιαστικά η αναπαράσταση αυτής καθαυτής της πραγματικότητας σαν μια συνισταμένη για όλες τις εικαστικές μορφές έκφρασης ως μια τεκμηρίωση του μέρους σε σχέση με το όλο. Αυτό αποτελεί πνευματική κατάκτηση έκφρασης του υψηλού.
Ως εργαστήριο σχεδίου-ζωγραφική θα πρέπει να λειτουργήσει ως προαπαιτούμενο για τον κύκλο και ως υποχρεωτικό κατ΄επιλογή, για όποιον θελήσει μια επικουρική στήριξη άσχετα με την επιλογή κατεύθυνσής του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αργκάν, Τζούλιο-Κάρλο, Η Μοντέρνα Τέχνη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης - Ανωτάτη Σχολή Καλών
Τεχνών, Ηράκλειο-Αθήνα, 1998 (Giuglio Carlo Argan L'Arte Moderna, Dall Illusionismo ai Movimenti
Contemporanei, RCS Sansoni Editore, Firenze , 1970)
(Ασπρόμαυρες εικόνες, αλλά ωραίο κείμενο και πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση πινάκων)
Χαραλαμπίδης, Αλκης, Η Τέχνη του 20ου Αιώνα, (3 τόμοι), University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1990-
5
(Τρίτομο έργο με πλούσια εικονογράφηση και ωραίο κείμενο που παραθέτει και ενδιαφέροντα αποσπάσματα
από θεωρητικούς και καλλιτέχνες)
Ντε Μικέλι, Μάριο, Οι Πρωτοπορίες της τέχνης του 20ου Αιώνα, Οδυσσέας, Αθήνα, 1983
(Χωρίς εικονογράφηση, αλλά με πολύ ενδιαφέρον κείμενο για τα κινήματα των αρχών του αιώνα)
Arnason, Η. Η., Ιστορία της Σύγχρονης Τέχνης. Ζωγραφική, Γλυπτική, Αρχιτεκτονική,
Φωτογραφία, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1995
(Βασικό εγχειρίδιο με συνοπτική ανάλυση σε πολλές καλλιτεχνικές μορφές του 20ου αιώνα με σχετικά καλή
εικονογράφηση)
Ρηντ, Χέρμπερτ, Ιστορία της Μοντέρνας Ζωγραφικής, Υποδομή, Αθήνα, 1977 (Read, Herbert, A Concise
History of Modern Painting, Thames and Hudson , London
Hauser, Arnold
(Μαρξιστικής σκοπιάς με έμφαση σε ταξικές, οικονομικές και κοινωνικές αναλύσεις)
Γιαφφέ, Χανς - Ρότερς, Εμπερχαρτ, Η Ζωγραφική στον 20ο Αιώνα, Νεφέλη, Αθήνα, 1984
(Μικρό και πολύ συνοπτικό, αλλά ενδιαφέρον)
Στάγκος, Νίκος (επιμ.), Έννοιες της Μοντέρνας Τέχνης: Από τον Φωβισμό στον Μεταμοντερνισμό,
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα, 2003 (Stangos, Nikos (edit.), Concepts of Modern Art. From
Fauvism to Postmodernism, Thames and Hudson , London
(Υποτυπώδης, ασπρόμαυρη εικονογράφηση, αλλά πολύ ενδιαφέρουσα συλλογή δοκιμίων για τα βασικά
κινήματα του 20ου αιώνα)
z Προκοπίου, Αγγελος, ο τρίτος τόμος από το Ιστορία της Τέχνης: 1750-1950, Πεχλιβανίδης, Αθήνα,
1966
(Παλαιομοδίτικη προσέγγιση και πενιχρή, ασπρόμαυρη εικονογράφηση, αλλά ύφος και διατύπωση με
αποκαλυπτική ευστοχία και ενάργεια)
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΓΓΛΙΚΗ Η ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Hughes, Robert, The Shock of the New. Art and the Century of Change, Thames and Hudson
(Απολαυστικό κείμενο και ωραία αν και μερική εικονογράφηση)
Walther, Ingo F (edit.), Art of the 20th Century. Painting, Sculpture, New Media, Photography,
Taschen, Koln , 2000
(Ιδιαίτερα πλούσια εικονογράφηση για όλες τις καλλιτεχνικές εκφράσεις μέχρι το τέλος του 20°° αιώνα)
Foster, Η - Krauss, R - Bois, Υ. Α. - Buchloch, H. D., Art since 1900. Modernism, Antimodernism,
Postmodernism, Thames and Hudson , London
(Μνημειακός τόμος από τη σκοπιά της νέας ιστορίας της τέχνης με πολλές θεωρητικές αναφορές και
ιδιαίτερα πλούσια εικονογράφηση)
Berger, John, Η Εικόνα και το βλέμμα, Οδυσσέας, Αθήνα, 1986 (Ways of seeing, Penguin, 1972) z Μουρίκη, Αλεξάνδρα, Μεταμορφώσεις της Αισθητικής, Νεφέλη, Αθήνα, 2003
Merleau-Ponty, Maurice, Η Αμφιβολία του Σεζάν. Το μάτι και το Πνεύμα, Νεφέλη, Αθήνα, 1991
Focillon, Henri, Η Ζωή των Μορφών, Νεφέλη, Αθήνα, 1982
Ρηγόπουλου, Πέπη, Αυτοματοποιητική, Αποψη, Αθήνα, 1988
Κασδά, Πόλυ, Το συνειδητό Μάτι, Αιγόκερως, Αθήνα, 1988
Whitford, Frank, Understanding Abstract Art, E. P. Dutton, New York
Serota N. "Εμπειρία ή Ερμηνεία", Αγρα, Αθήνα, 1999
Rubin, W., (ed.), "Primitivism" in Twentieth-Century Art: Affinity of the Tribal and the Modern,
exhibition catalogue, MOMA, New York
Benjamin, Walter, ∆οκίμια για την Τέχνη, Κάλβος, Αθήνα, 1978
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΝ∆ΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΟ
http://artcyclopedia.com
http://abcgallery.com
http://the-artists.org
http://www.groveart.com
http://www.huntfor.com/arthistory
http://www.bc.edu/bc_org/avp/cas/mart/links/art_19th20th.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου